به نقل از «خبرگزاری صدا و سیما»

فانتوسمی یا توهم بویایی چیست؟

تاریخ انتشار: ۲۹ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۸۸۳۶۵۷

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، فانتوسمی، استشمام بویی است که در واقعیت وجود ندارد. این بو‌های خیالی میان افراد مختلف متفاوت هستند که به طور کلی ناخوشایند هستند، مانند بوی نان تست سوخته، بوی فلز یا ترکیبات شیمیایی.

این بوی مرموز ممکن است فقط در یک طرف بینی ظاهر شود یا هر دو سوراخ بینی را تحت تاثیر قرار دهد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

فانتوسمی حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد از اختلالات مربوط به حس بویایی را به خود اختصاص می‌دهد. در بیشتر موارد فانتوسمی، دلیلی برای نگرانی وجود ندارد و این اختلال خود به خود از بین می‌رود. با این حال علت احتمالی این اختلال از پولیپ بینی تا سکته مغزی متغیر است، از جمله علت‌های آن می‌توان به مشکلات بینی مانند سینوزیت یا اختلال در سیستم عصبی همچون میگرن، سکته مغزی یا اسکیزوفرنی اشاره کرد.

فانتوسمی می‌تواند موجب احساس ناراحتی برای فرد شود و در مسیر زندگی روزمره وی اخلال ایجاد کند. این موضوع حتی بر حس چشایی فرد نیز تاثیر می‌گذارد و منجر به کاهش اشتها و وزن می‌شود. تحقیقات نشان داده اند که توهم بویایی می‌تواند در افراد جوان‌تر یا افراد مبتلا به استرس و اضطراب با احتمال بالاتری رخ دهد.

مشکلات مربوط به بینی یا حفره بینی از جمله پولیپ بینی، تومورها، عفونت‌های مزمن سینوسی و رینیت آلرژیک شایع‌ترین علل اختلالات بویایی مانند فانتوسمی هستند. در غیر این صورت، بو‌های فانتوم ممکن است به دلیل مشکلات مغز در نحوه درک بو‌ها مانند صرع، ضربه به سر، میگرن، بیماری پارکینسون، اسکیزوفرنی، افسردگی، سکته مغزی یا دارو‌های خاص ایجاد شود.

در صورتی که فانتوسمی مربوط به مغز یا سیستم عصبی مرکزی باشد، بو‌ها اغلب پایدارتر هستند. آن‌ها می‌توانند طی روز یا شب با شدت بالایی ظاهر شوند و در این حالت هر دو سوراخ بینی، نه فقط یکی از آن ها، بوی یکسانی را دریافت می‌کنند.

تشخیص و درمان

پزشک ممکن است برای بررسی حفره بینی و مسائلی که می‌توانند باعث فانتوسمی شوند، اندوسکوپی یا رینوسکوپی را تجویز کند. پزشک همچنین ممکن است آزمایش‌های خاص و جامع یا ارجاع به متخصص درخواست دهد. تست‌های تصویربرداری از جمله سی تی اسکن، اسکن MRI و اسکن EEG، گاهی اوقات برای بررسی ناهنجاری‌ها در حفره بینی، مغز یا سیستم عصبی استفاده می‌شوند. درمان فانتوسمی بر اساس علت اصلی بوی فانتوم مانند آلرژی، استعمال سیکار و واکشن دارویی متفاوت است.

از سوی دیگر اگر بوی فانتوم در نتیجه ضربه به مغز یا عفونت ویروسی رخ داده باشد، به احتمال زیاد طی مسیر بهبودی علائم خود به خود برطرف خواهند شد. در مجموع هر اختلال عصبی که منجر به فانتوسمی می‌شود، دستورالعمل‌های درمانی و دارو‌های خاص خود را دارد. همچنین افراد مبتلا به سینوزیت مزمن یا سایر التهاب‌های طولانی مدت بینی می‌توانند با پزشک در مورد بهترین گزینه‌های درمانی صحبت کنند. درمان شرایط زمینه‌ای نیز می‌تواند در بهبود این اختلال موثر باشد. اگر علائم بیش از چند روز ادامه یابند، پزشکان ممکن است ابتدا درمان‌های ساده‌ای مانند استفاده از محلول نمکی برای شستشوی مخاط از مجرای بینی را توصیه کنند.

منبع: خبرگزاری صدا و سیما

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iribnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری صدا و سیما» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۸۸۳۶۵۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

عوارض اختلال افسردگی مزمن چیست؟/ راهکارهای درمان را بشناسید

متخصص اعصاب و روان با تاکید به عوارض اختلال افسردگی گفت: توجه نکردن به این بیماری باعث مزمن شدن بیماری افسردگی شده و کنترل آن نیز دشوارتر می شود، هر چقدر شدت بیماری بیشتر شود، عملکرد فرد در روابط بین فردی، شغل و فعالیت‌های روزمره بیشتر تحت تاثیر قرار می گیرد و فرد باید برای درمان اقدام کند.

ویکتوریا عمرانی فرد در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با اشاره به بروز اختلال افسردگی در برخی افراد اظهار کرد: فردی که خلق گرفته دارد، علاقه‌ها و لذت‌های قبلی را از دست داده و همراه آن تعدادی از علائم مانند کاهش انرژی، تغییراتی در خواب، اشتها، تغییراتی در انگیزه، احساس گناه و کاهش تمرکز را داشته باشد و اگر این علائم در بیشتر ساعت‌های روز و حداقل دو هفته تداوم پیدا کند، فرد به اختلال افسردگی مبتلا شده است.

وی با بیان اینکه افسردگی می‌تواند سرچشمه بسیاری از مشکلات برای بیمار شود، افزود: بی‌خوابی مداوم فرد افسرده بر ایمنی بدن تأثیر می‌گذارد یا الگوی تغذیه‌ای فرد را تغییر داده و روابط بین فردی بیمار مبتلا به افسردگی در خانواده و بین همکاران دچار مشکل می‌شود.

متخصص اعصاب و روان تصریح کرد: این حس ناخوشایند افسردگی باعث بروز تغییراتی در رفتار فرد مبتلا شده و این اتفاق باعث می‌شود که اطرافیان او هم از این موضوع دچار آسیب شوند، اگر این علائم ماندگار باشد و باعث شود که فرد کارهای روزمره خود را انجام ندهد و حوصله انجام هیچ کاری و رفتن به محیط‌های شاد و شلوغ را نداشته باشد، باید به فکر درمان بود.

وی در خصوص شیوع این بیماری در سنین متفاوت اظهار کرد: احتمال بروز بیماری افسردگی در تمام سنین وجود دارد و درمان آن متفاوت بوده و تشخیص این بیماری در سنین زیر دبستان مشکل بوده و از نظر مشاهده رفتار فرد بیمار به ابزارهای ویژه نیاز دارد، اگر فردی در سنین جوانی افسردگی داشته باشد، احتمال بروز این بیماری در دوران سالمندی هم وجود دارد، علاوه بر این برخی افراد بدون سابقه قبلی به دلایلی ممکن است در دوره سالمندی به افسردگی مبتلا شوند.

عامل بروز بیماری افسردگی چند فاکتوری است

عمرانی فرد در مورد علل بروز بیماری افسردگی خاطرنشان کرد: مانند همه اختلالات روانپزشکی عامل بروز بیماری افسردگی هم چند فاکتوری است، عوامل ژنتیکی، زمانی که سیستم عصبی در دوران جنینی شکل می‌گیرد و اتفاق‌هایی که برای مادر رخ می‌دهد، در بروز بیماری افسردگی فرزند بی‌تأثیر نیست، همچنین تغییرات مواد درون بدن، عوامل روانی و اجتماعی مانند استرس‌ها، وقایع ناراحت‌کننده در خانواده و محیط کار مجموعه‌ای از عواملی است که باعث می‌شود، فردی مبتلا به این بیماری شده و اختلال افسردگی در او شدت پیدا کند.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان عنوان کرد: لازم است بدانیم توجه نکردن به افسردگی باعث مزمن شدن این بیماری شده و کنترل آن هم مشکل‌تر می‌شود و هر چقدر شدت بیماری بیشتر شود، عملکرد فرد بیشتر تحت تأثیر قرار می‌گیرد و این عملکرد می‌تواند در روابط بین فردی، شغل، فعالیت‌های روزمره و در مراقبت فرد از خود اتفاق بیفتد.

وی تاکید کرد: علائمی مانند کم‌خوابی، مشکل در تمرکز، پراشتهایی یا کم اشتهایی هر کدام عوارضی را برای فرد افسرده به همراه دارد و در اختلال افسردگی‌های شدیدتر هم فکر کردن به مرگ از جمله عوارض ناگواری است که احتمال دارد برای فرد افسرده رخ دهد و خانواده را درگیر کند.

متخصص روانپزشکی با بیان اینکه توصیه‌های اطرافیان برای مبارزه با این بیماری به فرد مبتلا کمک‌کننده است، گفت: توصیه‌ها نباید جنبه دستوری داشته باشد و اعضای خانواده باید سرزنش کردن بیمار را کنار بگذارند، شرایط و محیط پرتنش را برای بیمار تعدیل کنند تا او بتواند از نظر رفتاری تا اندازه‌ای فعال شود و احساس مفید بودن کرده و حس بی ارزش بودن نکند.

کد خبر 749247